Farklı bir ülkede veya farklı bir bölgede e-ticaret yapmak isteyen firmaların odaklanması gereken öncelikli konular arasında ödeme süreçleri vardır. Bunun için ülkelere ve bölgelere özgü ödeme süreçleri, ödeme tercihleri ve ödeme yöntemleri dikkate alınmalıdır. Bu sebeple e-ihracatta ilgili pazarda en fazla tercih edilen ödeme yöntemlerinin kullanılması değerlendirilmelidir.

E-ihracatta ödeme süreçlerinde müşterilerin ödeme davranışlarının değerlendirilmesi, kayıt altına alınması, takip edilmesi ve raporlanması gerekir. Ödeme süreçlerine ilişkin raporların ve analizlerin ele alınması da e-ihracatta kullanılacak ödeme süreçleri hakkında veri sağlayacaktır.

E-İhracatta Ödeme Sistemlerinin Önemi

Ödeme sistemleri, tüm e-ticaret siteleri için birincil önemdedir. Farklı bir ülkede e-ticaret yapmak isteyen e-ihracat girişimlerinde ise, daha da büyük bir önem arz etmektedir. Ödeme sistemlerinde güvenlik, öncelikli konudur. Global pazarlarda hedef kitlenin güvenini kazanmak için güvenli bir ödeme yöntemi seçilmelidir. Ayrıca, hedef kitlenin yaygın olarak tercih ettiği ödeme sistemlerinin sunulabilmesi, e-ihracat firmalarının öncelikleri arasında yer almalıdır. Bu konuda alternatif ödeme yöntemleri sunabilen ödeme hizmetleri sağlayıcıları ile işbirliği yapılması değerlendirilmelidir.

E-ihracat yapan bir firmayı tercih eden bir müşterinin bilgilerinin küresel siber saldırganlara karşı güvenli bir ortamda tutulması ve bu konuda hedef kitleye güven verilmesi gerekmektedir. Alternatif ödeme yöntemleri ve ödeme sistemlerinin güvenliği konusunda müşterilerine seçim şansı ve güven veren e-ihracat firmaları, hedef pazarda kısa sürede tutunabilir. Ödeme sistemlerinde güven, markanın bilinirliğine de katkı sunar.

E-ihracatta ödeme sistemleri, yurt içi e-ticaret girişimlerine oranla psikolojik olarak daha büyük önem arz etmektedir. Temel olarak zorlu bir süreç olan ödeme, hedef pazardaki müşterilerin ödeme alışkanlıklarına uygun sistemlerle tasarlanmazsa, alışveriş sepeti terk oranları artabilmektedir. Sepet terk oranlarını etkileyen diğer bir faktör de, ödeme yönteminin kullanım kolaylığı ve hızıdır. Zor ve yavaş işlemlerle sürdürülebilen ödeme adımları, müşterinin tercihini olumsuz etkiler ve siteyi terk etmesine yol açabilir.

E-İhracatta Kullanılan Ödeme Yöntemleri

E-ihracat, “mikro ihracat” ayrıcalıkları ile her e-ticaret girişimi için gelecek vaat etmektedir. Mikro ihracat, e-ihracat girişimlerine farklı ödeme kolaylıkları sunmaktadır. Firmadan tüketiciye (B2C) ticaret modelinde e-ihracat için uluslararası ödeme yöntemlerinin değerlendirilmesi gerekir.

Dünya genelinde e-ticarette yaygın olarak kullanılan ödeme yöntemleri şunlardır;

Kaynak: TÜSİAD E-Ticaret Raporu – 2019

Kredi kartı: Kredi kartı ile ödeme, e-ticarette olduğu gibi e-ihracatta da en fazla tercih edilen ödeme yöntemlerinden biridir. Geleneksel alıveriş davranışlarında da en çok kullanılan ödeme yöntemlerinden olan kredi kartı, yerini farklı ödeme yöntemlerine bırakmaya başlamıştır. Kredi kartı ile ödeme yöntemi, ülkelere göre değişmektedir. Örneğin; yukarıda verilen tabloya göre, 2018 yılında Kuzey Amerika’da en çok tercih edilen e-ticaret ödeme yöntemi, yüzde 34’lük bir oranla kredi kartı olmuştur. Asya-Pasifik bölgesindeki ülkelerde ise, kredi kartı kullanımı yüzde 17 oranında kalmıştır. Avrupa ülkelerinde de alternatif ödeme yöntemleri, kredi kartından fazla tercih edilmektedir.

Alternatif ödeme yöntemleri: E-cüzdan, kapıda ödeme, ön ödemeli kart ve kripto para gibi alternatif ödeme yöntemleri, tüketicilerin ödeme alışkanlıklarını değiştirmektedir. Örneğin; yukarıda verilen tabloya göre, 2018 yılında global pazarlarda e-cüzdan, yüzde 36’lık bir oranla en fazla tercih edilen alternatif ödeme yöntemi olmuştur. Aynı yıl global pazarlarda toplam kredi kartı kullanımı oranı ise yüzde 23 olarak kaydedilmiştir.

Banka transferi: E-ihracatta banka transferi için uluslararası bankalar arası elektronik fon transferi standardı sağlayan SWIFT kodu gerekmektedir. Yukarıda verilen tabloya göre, 2018 yılında banka transferinin tüm ödeme yöntemleri arasındaki payı yüzde 11 olmuştur.

E-İhracat Ödeme Süreçlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Uluslararası pazarlarda ödeme almak, sınır ötesi e-ticaretin ana konusu ve amacıdır. Bir ürünü global pazarlara sunmanın getirisi, ödeme olmalıdır. Ödeme almak için de kesintisiz ve güvenilir ödeme süreçlerine ihtiyaç vardır.

Sınır ötesi e-ticarette ödeme süreçlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır;

· E-ihracat müşterilerinin tercihleri ve beklentilerini iyi anlamak gerekir. Müşterilere konuştukları dilde ve kullandıkları para biriminde ödeme yöntemi sunulmalıdır. Bazı tüketiciler, kendi para birimi yerine global pazarlarda en çok tercih edilen para birimlerinde ödeme yapmayı tercih edebilmektedir.
· Müşterilere ödeme için farklı seçenekler sunulmalıdır. Sadece kredi kartı veya sadece dijital ödeme yönetimi sunmak, müşteri kayıplarına yol açabilir.

· E-ihracat yapılan pazarın/ülkenin ödeme süreçlerine ilişkin yasal düzenlemeler ve yasal gereklilikler detaylıca incelenmelidir. Bu konuda e-ihracat sitesinde gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.
· Uluslararası ödeme güvenliği standartları sağlanmalıdır. Bunun için yerel ödeme güvenliği sağlayıcılarından destek alınabilir.
· Sınır ötesi ödeme süreçlerinde zorlu ve karmaşık ödeme süreçleri ve deneyimleri tercih edilmemelidir. Geniş kitlelere hitap eden, kolay ve hızlı ödeme yöntemleri öncelikli olmalıdır.
· E-ihracat sitesi ile birlikte ödeme sayfası da mutlaka pazarın ana dilinde tasarlanmalıdır.
· E-ihracat sitesi ödeme sayfasının tasarımında ödemeye teşvik edici ve sade öğeler kullanılmalıdır. Ödeme sayfasında kafa karıştırıcı görsellerden kaçınılmalıdır.
· E-ihracat ödeme yöntemleri için çözüm ortakları ile iş birliği yapmak, rekabetçi konum sağlayabilir.

KAYNAK

İstatistiksel veriler ve tablolar “TÜSİAD E-Ticaret Raporu – 2019”dan alınmıştır!